Bitcoin là gì – ảnh minh họa
Trong bài viết này chúng ta sẽ đi tìm hiểu 3 vấn đề: thứ nhất, Bitcoin là gì ? Thứ hai, có có những đặc điểm nào ? Và thứ ba, là nó có lịch sử ra đời, phát triển ra sao ?
Bitcoin là gì ?
Bitcoin (BTC) là một loại tiền tệ mã hóa và cũng là hệ thống thanh toán kỹ thuật số toàn cầu. Nó được xem là đơn vị tiền tệ kỹ thuật số phi tập trung đầu tiên trên Thế Gới. Hệ thống giao dịch của Bitcoin nó hoạt động mà không cần thông qua bất kỳ cơ chế lưu trữ hay hệ thống quản lý trung tâm nào.
Hệ thống giao dịch này có tên gọi là peer-to-peer (ngang hàng nhau), các giao dịch diễn ra giữa người dùng trực tiếp, không có người trung gian. Các giao dịch này được xác minh bởi các nút mạng và được ghi lại trong một sổ cái phân phối công cộng được gọi là blockchain.
Đặc điểm của Bitcoin
Vì Bitcoin là một dạng tiền điện tử nên nó thừa hưởng các đặt điểm chung của tiền điện tử như:
- Nó được xem là tài sản tương tự như đồng tiền truyền thống (tiền giấy, tiền kim loại) ở nhiều quốc gia.
- Không thể cảm nhận bằng xúc giác như đồng tiền truyền thống. Tức là với Bitcoin bạn không thể cầm nắm, nhìn thấy được.
- Mạng lưới Bitcoin không do bất cứ một cơ quan nhà nước nào kiểm soát, nó hoàn toàn tự do.
- Thông tin về chủ sở hữu Bitcoin hoàn toàn ẩn danh, cụ thể là bạn gửi Bitcoin đến ví của người nào đó nhưng bạn không thể biết được người đó là ai, tức là không có chính phủ hay ngân hàng nào biết đầu bên kia là ai.
- Phí giao dịch khá thấp, đồng thời có thể chuyển tiền từ quốc gia này sang quốc gia khác rất nhanh chóng.
- Nếu bạn chuyển nhầm tiền đến địa chỉ ví của người khác thì bó tay chứ nó không có cơ chế hoàn trả lại như các phương thức chuyển tiền khác.
- Việc xử lý, xác nhận chuyển BTC từ ví này sang ví khác được thực hiện bởi các máy tính trên toàn thế giới nên hack cơ không thể nào hack được tất cả chúng cùng lúc để nó sập. (Cái này nó liên quan đến thuật ngữ trâu đào Bitcoin, chúng ta sẽ tìm hiểu nó trong bài viết khác).
- Số cái Block chain là nơi ghi chép thông tin giao dịch, nó được bảo quản rất tốt. Hiện tại nếu như người dùng không sơ suất để lộ thông tin đăng nhập thì không ai có thể hack được cái sổ cái này.
Bitcoin có lịch sử ra đời như thế nào
Bitcoin bắt đầu được Satoshi thiết kế từ 2007 khi ông tin rằng có thể thiết kế được một hệ thống giao dịch mà các thành viên không cần tin tưởng nhau. Tên miền bitcoin.org được đăng ký vào ngày 18 tháng 8 năm 2008.
Bitcoin lần đầu được nhắc đến vào ngày 31 tháng 10 năm 2008 trong một bài đăng về giao thức thanh toán ngang hàng của nhân vật ẩn danh Satoshi Nakamoto.
Vào tháng 1 năm 2009, mạng bitcoin đã được đưa vào hoạt động sau khi Satoshi Nakamoto khai thác khối block chain đầu tiên.
Người được cho là cha đẻ của Bitcoin – Satoshi Nakamoto
Nếu các bạn nào có thời gian thì có để tiếp tục đọc phần trích dẫn về lịch sử hình thành và phát triển của Bitcoin dưới đây. Còn không thì cứ bỏ qua, khi nào rảnh thì đọc sau để biết thêm.
Giao dịch Bitcoin đầu tiên được thực hiện khi Satoshi Nakamoto gửi 10 bitcoin cho nhà mật mã học Hal Finney vào ngày 12 tháng 1 năm 2009, ngay khi phần mềm Bitcoin được phát hành lần đầu.[31]
Ngày 5 tháng 10 năm 2009, lần đầu tiên giá trị của Bitcoin được ấn định trên sàn giao dịch, khởi điểm ở mức 1 đô la Mỹ tương đương 1.309,03 bitcoin (hoặc 1 bitcoin = 0,00076 USD).[32]
Cộng đồng phát triển Bitcoin dần dần mất hoàn toàn liên lạc với Satoshi từ giữa năm 2010, sau khi ông đưa cho Gavin Andresen khóa báo động khi mạng lưới Bitcoin bị tấn công. Khóa này có thể dùng để báo động tới toàn mạng lưới ngừng lưu lại giao dịch. Khóa báo động này sau đó được hủy bỏ để tăng tính phân tán của hệ thống Bitcoin.[33] Cho tới nay, danh tính chính xác của Satoshi Nakamoto vẫn còn là ẩn số.
Ngày 22 tháng 10 năm 2010, lần đầu tiên Bitcoin được sử dụng để mua hàng hóa – là một chiếc Pizza với giá 10.000 bitcoin, tương đương 25 đô la Mỹ tại thời điểm đó.
Trong vòng 5 ngày từ ngày 12 tháng 7 năm 2010, giá của Bitcoin tăng lên 10 lần từ 0,008 đô la Mỹ lên 0,08 đô la Mỹ.
Trong năm 2011, giá trị của đồng Bitcoin tăng từ 0,30 đô la Mỹ lên 32 đô la Mỹ, trước khi giảm xuống còn 2 đô la Mỹ[34].
Bitcoin bắt đầu thu hút dư luận từ năm 2012, khi có rất nhiều bài báo nhắc đến nó. Năm 2013, một số dịch vụ lớn như OKCupid, Baidu, Reddit, Humble Bundle, Foodler và Gyft bắt đầu sử dụng nó. Tại Canada đã có máy ATM mua bán Bitcoin đầu tiên trên thế giới.
Tháng 7 năm 2013, Thái Lan là nước đầu tiên ban hành lệnh cấm Bitcoin, sau khi công ty Bitcoin Thailand trình bày ý tưởng kinh doanh Bitcoin của họ tới Ngân hàng Trung ương Thái Lan. Tuy nhiên, vào tháng 2 năm 2014, Bộ Tài chính Thái Lan tuyên bố Ngân hàng Trung ương Thái Lan không có thẩm quyền đối với Bitcoin và đã cho phép công ty Bitcoin Thailand đăng ký kinh doanh ngay sau đó[35].
Tháng 12 năm 2013, tại Việt Nam, đại lý mua, bán Bitcoin đầu tiên ra đời với tên gọi là Bitcoin Vietnam tại địa chỉ bitcoin.vn, cho phép mua hoặc bán bitcoin dễ dàng sau khi thực hiện thủ tục xác minh danh tính. Bitcoin Vietnam giao dịch trực tiếp với các đối tác tại Singapore, Mỹ, Israel để cân bằng kho Bitcoin và VNĐ của mình. Sau đó, việc cân bằng này được thực hiện qua sàn giao dịch VBTC.
Tháng 1 năm 2014, Dịch vụ bảo hiểm đầu tiên sử dụng Bitcoin được ra mắt, ngay sau đó Overstock tuyên bố họ là nhà phát hành bán lẻ đầu tiên chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin tại Mỹ. Một tháng sau, chính phủ Anh đưa ra dự thảo về việc sẽ tính thuế với giao dịch Bitcoin.
Ngày 27 tháng 2 năm 2014, Ngân hàng Nhà nước khuyến cáo về việc sử dụng Bitcoin trong “Thông cáo báo chí về Bitcoin và các loại tiền ảo khác”, có đoạn như sau: “Về việc sử dụng bitcoin như là một loại tiền tệ hoặc phương tiện thanh toán, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam có ý kiến như sau: Theo các quy định của pháp luật hiện hành về tiền tệ và ngân hàng, bitcoin (và các loại tiền ảo tương tự khác) không phải là tiền tệ và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam. Do vậy, việc sử dụng bitcoin (và các loại tiền ảo tương tự khác) làm phương tiện thanh toán không được pháp luật thừa nhận và bảo vệ”.
Ngày 28 tháng 2 năm 2014, sàn giao dịch Bitcoin Mt.Gox đã nộp đơn phá sản tại Nhật Bản do để mất 750.000 bitcoin của khách hàng và 100.000 Bitcoin của chính Mt.Gox tương đương 473 triệu đô la Mỹ.[36] Vụ việc đã làm giảm uy tín của loại đồng tiền ảo này, khiến giá Bitcoin giảm từ đỉnh điểm 1.242 đô la Mỹ xuống còn mức thấp nhất là 152 đô la Mỹ[37].
Tháng 6 năm 2014, Cục Điều Tra Liên Bang FBI thông báo về việc thu hồi 29.000 bitcoin sau chiến dịch truy quét thị trường web chìm Silk Road[38]. Việc này đã xóa bỏ hình ảnh một đồng tiền chuyên dùng bởi các tổ chức tội phạm trước kia của Bitcoin. Ngay sau đó 1 tháng, Sở Tài chính New York dự định đưa Bitcoin vào diện những đồng tiền được pháp luật bảo hộ với BitLicense[39].
Tháng 7 năm 2014, tại Việt Nam, sàn giao dịch Bitcoin trực tuyến đầu tiên ra đời với tên gọi là VBTC, vận hành bởi đội ngũ Bitcoin Vietnam hợp tác cùng công ty Blinktrade tại New York, Mỹ. VBTC là một sàn giao dịch tập trung. VBTC hoạt động theo chuẩn của các sàn giao dịch lớn trên thế giới, bao gồm các API mở theo giao thức FIX của Nasdaq, cho phép robot giao dịch tần suất cao hoạt động để tạo lập thị trường.
Tháng 1 năm 2015, Sở giao dịch chứng khoán New York (NYSE) trở thành nhà đầu tư chính cho khoản đầu tư 75 triệu đô la Mỹ cho Coinbase. NYSE nhắm tới việc khai thác một loại tài sản mới mang tính minh bạch, an toàn và tin tưởng cho Bitcoin[40].
Tháng 6 năm 2015, tại Việt Nam, công ty Bitcoin Vietnam mở ra dịch vụ kiều hối sử dụng Bitcoin với tên gọi Cash2VN. Dịch vụ này được xây dựng dựa trên nền tảng sàn giao dịch VBTC cung cấp thanh khoản khi cần bán Bitcoin. Người dùng mất chỉ từ 2 đô la Mỹ để gửi tiền từ bất kỳ mọi nơi trên thế giới về Việt Nam.[41]
Tháng 8 năm 2015, Barclays trở thành ngân hàng lớn đầu tiên tại Anh Quốc chấp nhận Bitcoin, khởi đầu bằng cách cho phép người dùng đóng góp từ thiện bằng cách sử dụng đồng tiền này.[42] Cũng trong thời gian này, thủ tướng Vương quốc Anh David Cameroon đã mang theo đại diện công ty Blockchain tới Việt Nam để tổ chức hội nghị bàn tròn FinTech tại Sở Giao Dịch Chứng Khoán thành phố Hồ Chí Minh (HOSE).[43]
Tháng 10 năm 2015, tại Việt Nam, dịch vụ mua bán tiền ảo SanTienAo bắt đầu mua bán Bitcoin. Tiền thân của SanTienAo là dịch vụ mua bán các loại tiền ảo gắn với đô la Mỹ như WMZ, LR, PM, BTC-e. SanTienAo sử dụng kho BTC-e của mình để chuyển đổi trực tiếp ra Bitcoin khi có lệnh mua và ngược lại.
Tháng 11 năm 2015, ký hiệu Bitcoin (BitcoinSign.svg) đã được chính thức đưa vào bộ mã Unicode tại vị trí U+20BF trong bảng mã này.[44]
Tháng 3 năm 2016, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ, đứng đầu là ngoại trưởng John Kerry, đã dẫn một đoàn đại biểu tới các nước ASEAN trong đó có Việt Nam để thảo luận về phát triển Fintech và đặc biệt là về công nghệ Blockchain[45].
Tháng 4 năm 2016, công ty phát hành trò chơi điện tử Valve chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin trên nền tảng Steam của mình [46]. Cũng trong thời gian này, sàn giao dịch Bitcoin Bitstamp đã được cấp phép cho giao dịch như một tổ chức thanh toán trên toàn lãnh thổ châu Âu[47].
Ngày 2 tháng 4 năm 2016, tại Việt Nam, SanTienAo ra mắt sàn giao dịch Bitcoin phi tập trung Remitano. Về cơ bản, Remitano hoạt động tương tự dịch vụ mua bán Bitcoin ngang hàng Localbitcoins, chỉ khác là Remitano làm thêm nhiệm vụ trung gian đảm bảo (escrow). Sau đó Remitano đã mở thêm dịch vụ kiều hối 2 chiều dựa trên Bitcoin từ giữa tháng 3 năm 2017.[48]
Ngày 5 tháng 6 năm 2016, chiếc máy Bitcoin ATM đầu tiên tại Việt Nam bắt đầu được đưa vào thử nghiệm tại cửa hàng pizza Italiani’s tại địa chỉ 290 Lý Tự Trọng, Quận 1, thành phố Hồ Chí Minh – đối diện Starbucks vòng xoay Phù Đổng. Chiếc máy này được sản xuất bởi BitAccess, điều hành bởi Bitcoin Vietnam và Bspend và được kết nối trực tiếp tới sàn giao dịch VBTC để mua và bán Bitcoin ra tiền Đồng.[49] Sau đó, chiếc Bitcoin ATM thứ 2 được đưa vào sử dụng tại quán cafe Bitcoin tại 74 Bùi Viện, thành phố Hồ Chí Minh vào tháng 12/2016.
Ngày 15 và 16 tháng 6 năm 2016, hội thảo về công nghệ Blockchain và Fintech đầu tiên tại Việt Nam, với tên gọi là BlockFin.Asia, được tổ chức tại khách sạn Duxton tại thành phố Hồ Chí Minh. Hội thảo được tổ chức bởi Viet Youth Entrepreneur, Bitcoin Vietnam, Fintech Club, với sự tham gia của các đại diện bao gồm: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Lãnh Sự Quán Hoa Kỳ, ngân hàng ADB, VIB, VPBank, Standard Chartered, công ty VISA, MoMo, FPT Ventures, 500 Startups, Dragon Capital, và rất nhiều công ty Bitcoin khác đến từ Singapore, Hong Kong, Nhật Bản, Hàn Quốc.[50]
Ngày 2 tháng 8 năm 2016, sàn Bitcoin Bitfinex tại Hong Kong bị hacker tấn công và đã để mất 119.756 bitcoin, tương đương khoảng 72 triệu đô la Mỹ và chiếm 0.75% tổng lượng Bitcoin đang lưu hành. Giá Bitcoin ngay lập tức sụt giảm 20% từ 607 đô la Mỹ xuống còn 480 đô la Mỹ, và hồi phục dần dần lại mức 600 đô la Mỹ cho tới thời điểm ngày 8 tháng 8 năm 2016. Tất cả khách hàng của Bitfinex đều bị mất 36% số tài sản của mình trên sàn này.[51]
Tháng 12 năm 2016, tại Việt Nam, Chính phủ quyết định giao cho Bộ Tư pháp phối hợp với Ngân hàng Nhà nước, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Công Thương và các bộ ngành khác rà soát thực trạng pháp luật, thực tiễn về tiền ảo, tài sản ảo, tiền điện tử trước tháng 12/2017, nghiên cứu lập 3 nghị định về tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo trình Chính phủ trong năm 2018. Đồng thời, đề xuất các biện pháp thu thuế, xử phạt hình sự với các vi phạm liên quan đến các giao dịch này thông qua việc học tập kinh nghiệm quản lý ở Mỹ, EU, Nhật Bản.[52] Đây là bước đi đầu tiên của Chính phủ trong việc công nhận Bitcoin và dần đưa Bitcoin vào hệ thống pháp luật.
Ngày 9 tháng 2 năm 2017, Ngân hàng Trung ương Trung Quốc kiểm tra 9 sàn giao dịch Bitcoin tại nước này. Ngay sau đó 3 sàn giao dịch lớn nhất Trung Quốc đã thông báo tạm ngừng việc rút Bitcoin ra khỏi sàn giao dịch trong vòng 1 tháng để nâng cấp hệ thống AML/KYC của mình, khiến giá Bitcoin sụt giảm gần 30%. Tuy nhiên, chỉ sau 2 tuần, giá Bitcoin đã vượt hẳn mức trước đó và các giao dịch Bitcoin tại Trung Quốc đã được chuyển dần sang hình thức phi tập trung ngoài tầm kiểm soát của chính quyền nước này.[53] Sau đó gần 4 tháng, vào ngày 5 tháng 6 năm 2017, các sàn giao dịch tại nước này đã cho phép rút Bitcoin trở lại.[54]
Ngày 2 tháng 3 năm 2017, giá Bitcoin lần đầu vượt giá 1 ounce vàng (1242 đô la Mỹ).[55]
Ngày 1 tháng 4 năm 2017, Nhật Bản đã công nhận Bitcoin là một phương thức thanh toán chính thức.[56] Sau đó, ngày 9/5/2017, Úc đã bãi bỏ việc thu thuế đối với Bitcoin và nó được đối xử như một loại tiền tệ cho mục đích thuế.[57]Ngày 21 tháng 7 năm 2017, giải pháp nâng cấp Bitcoin Segwit2x được kích hoạt theo hiệp định New York 2017. Điều này có nghĩa là khả năng rất cao là Segwit sẽ được kích hoạt vào khoảng ngày 23 tháng 8 năm 2017 theo BIP141, và mạng lưới Bitcoin sẽ được hard-fork lên 2MB vào khoảng ngày 18 tháng 11 năm 2017. Ngay lập tức, giá Bitcoin đã tăng hơn 800 đô la Mỹ chỉ trong 1 ngày.[58]
Ngày 25 tháng 7 năm 2017, chính phủ Mỹ đã đánh sập sàn giao dịch BTC-e thông qua việc bắt giữ người điều hành Alexander Vinnik.[59] BTC-e bị cáo buộc là đã cố ý trợ giúp rửa tiền cho vụ hack sàn giao dịch Mt. Gox, các virus tống tiền, các giao dịch phạm pháp trên chợ đen, và khuyến khích việc rửa tiền tại đây mặc dù biết nguồn gốc của những giao dịch đó. Báo cáo từ New York University cho biết 95% việc rửa tiền của các virus tổng tiền được xảy ra tại BTC-e.[60] Sự kiện này là một đòn giáng cực mạnh tới cộng đồng giao dịch ngầm trực tuyến và một số người sử dụng Bitcoin tại Việt Nam, từ những người đào Bitcoin, người giao dịch Bitcoin hoặc voucher BTC-e, cho tới các dịch vụ chuyển đổi tự động thông qua BTC-e. Phần đông người giao dịch ngầm tại Việt Nam sử dụng BTC-e vì sàn này không có bất kỳ yêu cầu và hạn chế nào cho việc xác minh danh tính khách hàng (KYC), chống rửa tiền (AML) và lịch sử giao dịch đồng BTC-E – một đồng tiền neo theo đô la Mỹ được giới kinh doanh ngầm tại Việt Nam sử dụng phổ biến[61], dẫn tới việc mất toàn bộ số tiền đang lưu trữ tại đây[62][63]. Thống kê từ SimilarWeb cho thấy Việt Nam là quốc gia có lưu lượng truy cập BTC-e nhiều nhất.[64] Sự kiện này đánh dấu sự chấm hết cho các sàn giao dịch Bitcoin lớn không tuân thủ pháp luật, đặc biệt là không có KYC/AML và không đăng ký, và được ví như sự kiện Liberty Reserve bị chính phủ Mỹ đánh sập từ năm 2013.
Ngày 1 tháng 8 năm 2017, một phiên bản chia nhánh của Bitcoin được ra đời với tên gọi là Bitcoin Cash, nâng giới hạn khối lên 8MB.[26]
Ngày 15 tháng 8 năm 2017, công ty Blockstream bắt đầu sử dụng các vệ tinh để truyền tải dữ liệu chuỗi khối Bitcoin tới người dùng toàn cầu, kể cả việc họ không có Internet.[65] Trước đó, một công ty Thụy Sĩ đã đưa một số trạm Bitcoin vào các hầm trú bom nguyên tử dưới lòng đất[66]. Hai giải pháp này nhằm mục đích bảo toàn hệ thống Bitcoin toàn cầu trong mọi trường hợp.Ngày 21 tháng 8 năm 2017, Thủ tướng Chính phủ đã ký phê duyệt đề án hoàn thiện khung pháp lý để quản lý các loại tài sản ảo, tiền điện tử, tiền ảo, trong đó có Bitcoin. Đây là tín hiệu chính thức từ phía Chính phủ rằng các giao dịch Bitcoin sẽ được hợp pháp hóa bằng cách học hỏi kinh nghiệm quản lý của các nước tiên tiến khác. Thời gian để các bộ ngành hoàn thiện đề án này là tháng 8 năm 2018.[67]
Ngày 26 tháng 10 năm 2017, trường Đại học FPT là trường Đại học đầu tiên tại Việt Nam chấp nhận thanh toán bằng Bitcoin.[68]Ngày 2 tháng 11 năm 2017, Chicago Mercantile Exchange (CME – sở giao dịch option lớn nhất thế giới) ra thông báo sẽ triển khai giao dịch quyền chọn hợp đồng tương lai trong năm 2017.[69]
Hiện tại, giá Bitcoin đang ở mức 7.950 đô la Mỹ cho mỗi bitcoin vào thời điểm ngày 16 tháng 11 năm 2017.
Theo wikipedia.org
Hiện nay Bitcoin là đồng tiền có giá trị nhất trên Thế Giới khi nó chạm mốc gần 10.000USD/BTC so với năm 2013 thì nó đã tăng lên rất khủng khiếp. Cụ thể như thế nào thì mọi người có thể xem biểu đồ dưới đây (theo coinmarketcap.com ).
Biểu đồ thể hiện sự tăng trưởng về giá Bitcoin từ năm 2013 đến gần cuối năm 2017
Một điều khá thú vị là hôm nay mình viết bài này cũng là thời điểm mà Bitcoin lần đầu tiên chạm ngưỡng 10.000$/BTC (chiều ngày 28/11/2017).
Thì bài này mình tổng hợp một số thông tin về Bitcoin, các đặc điểm và lịch sử hình thành của nó để các bạn tham khảo thêm. Thì thông tin tư liệu mình tổng hợp cũng khá nhiều nguồn nên khó tránh khỏi sai sót. Do đó nếu có gì thắc mắc hoặc góp ý thì các bạn cứ để lại bình luận bên dưới, cảm ơn các bạn !
Bài viết liên quan
wpDiscuz
